Klasa kontrolująca (Controller)

O tym jak działa kontroler, czym powinien się zajmować i dlaczego nie powinien realizować zbyt wiele. W dzisiejszym wpisie powiem o tym dlaczego nie warto budować wielkich kontrolerów będących boskimi klasami.

Klasa kontrolująca

Zwykle mówi się, że zapytania użytkowników zawierające błędne dane rozbijają się o kontrolery. Jest w tym ziarno prawdy, jednak poprawniejszym określeniem będzie, że rozbijają się one o walidację wywoływaną przez klasę kontrolera. Po tych słowach wstępu może nam się w głowach kształtować pewien obraz, czym powinna być klasa kontrolująca. 

Przykład Controllera

W celu uniknięcia suchych regułek, posłużmy się przykładem z życia wziętym. Wyobraźmy sobie kierownika kadr działu księgowości w pewnej firmie. Owy kierownik ma za zadanie przydzielać zleconą pracę dla podlegających mu pracowników. Z wykonanych zadań jest następnie rozliczany na spotkaniach zarządu, dlatego musi być pewien, że rezultaty przedstawi w sposób czytelny dla swoich przełożonych.  Musi on także być pewien, że jest w stanie wraz ze swoimi podwładnymi zrealizować powierzone zadanie, np. upewnić się, że wraz ze zleceniem rozliczenia rocznego załączone zostały wszystkie wymagane dokumenty. Jest to kierownik, więc pracę sprawdzenia zleci odpowiedniemu pracownikowi, a sam zajmie się tym, co robi najlepiej - kontrolowaniem przydziału zadań na tym szczeblu.

Zobrazujmy sobie ten przykład poprzez jego implementację.

@Controller('incomes')
export class IncomesController {
  constructor(private readonly incomesService: IncomesService) {}

  @Post('calculate/year')
  async calculateYearIncome(@Body() request: CalculateYearIncomeRequest): Promise<YearIncomeResponse> {
    const yearIncome = await this.incomesService.calculateYearIncome(request as CalculateYearIncomeDTO);
    
    const response = YearIncomeResponseMapper.mapIncomeEntity(yearIncome);
    
    return response;
  }
}
Mamy tutaj przyjęcie i automatyczną walidację danych, wywołanie pewnej logiki biznesowej i użycie jej wyniku do sformatowania obiektu wyjściowego (ang. response object). Oczywistym jest także fakt, iż postać tej metody będzie się różnić w zależności od użytej technologii czy frameworka. Niejednokrotnie może okazać się, iż konieczne jest ręczne wywołanie pewnej metody walidującej, czy też sam obiekt wyjściowy może tworzyć się automatycznie. 

Controller bez magii frameworka

Spójrzmy więc na inny przykład kontrolera, gdzie framework nie pozwala na aż tyle magii. Idea jest ta sama, trzeba tylko pamiętać, że zadaniem klasy kontrolera jest kontrolowanie i nie ma znaczenia to, jaka będzie jego finalna forma. Delegowanie zadań, uruchomienie walidacji i sformatowanie wyjścia, to wszystko. Kontroler nie powinien być przepełniony logiką, co jest częstym błędem niedoświadczonych programistów, którzy upychają tutaj zadania nie nadające się dla kontrolerów.

@Controller('incomes')
export class IncomesController {
  constructor(private readonly incomesService: IncomesService) {}

  @Post('calculate/year')
  async calculateYearIncome(@Body() form: CalculateYearIncomeForm): Promise<YearIncomeResponse> {
    form.validate();
    
    const dto = CalculateYearIncomeDTOMapper.map(form.getData());
    
    const yearIncome = await this.incomesService.calculateYearIncome(dto);
    
    const response = YearIncomeResponseMapper.mapIncomeEntity(yearIncome);
    
    return response;
  }
}

Anty przykład - zły controller

Pomijając fakt złamania kilku innych zasad, to jest przykład, jak kontroler NIE POWINIEN wyglądać. Może kod jest w jakimś stopniu czytelny, ale w tym przypadku implementacja aż prosi się o wdrożenie warstwy serwisowej i przeniesienie tam logiki. O tym, jak wdrożyć warstwę serwisową porozmawiamy przy innej okazji. Dodatkowo brakuje tutaj mapowania do postaci obiektu wyjściowego i zwracana jest bezpośrednio encja / model, co nie jest dobrym pomysłem z uwagi na brak kontroli formy wyjściowej, o czym już wspominałem w ostatnim wpisie.

@Controller('incomes')
export class IncomesController {
  constructor(
    private readonly incomeRepository: IncomeRepository,
    private readonly invoiceRepository: InvoiceRepository
  ) {}

  @Post('calculate/year')
  async calculateYearIncome(@Body() request: YearIncomeRequest): Promise<Income> {
    const { year, companyId } = request;
    
    const invoices = await this.invoiceRepository.findByYearAndType( 
      year, 
      invoiceType: InvoiceTypeEnum.SELL,
      companyId
    );
    
    const incomeValue = invoices.reduce((income: number, invoice: Invoice) => 
      income += invoice.netValue, 0);
      
    let income = await this.incomeRepository.findYearIncome(year, companyId);
      
    if (income) {
       income.value = incomeValue;
       
       return this.incomeRepository.save(income);
    }  
      
    income = IncomeFactory.createYearIncome({ year, companyId });
    
    return this.incomeRepository.save(income);
  }
}

Podsumowując



Polecane wpisy:

SOLID z przykładami w TypeScript

SOLID (Single responsibility principle, Open/closed principle, Liskov substitution principle, Interface segregation principle, Dependency inversion principle), czyli pięć zasad programowania obiektowego, które każdy powinien przestrzegać.

Sprawdź ten wpis

Jak zostać architektem oprogramowania?

Aby projektować dobrą architekturę oprogramowania trzeba najpierw zaznajomić się z jej przesłankami, rodzajami, a także sposobami wdrażania. Architektura nie jest przecież czymś stałym, co wszędzie implementowane jest w jednakowy sposób.

Sprawdź ten wpis

Kompozycja zamiast dziedziczenia (composition over inheritance)

Czym jest podejście composition over inheritance? Dzisiaj o tym, dlaczego każdy powinien przemyśleć czy dziedziczenie klas w jego projekcie jest naprawdę potrzebne. Prawdopodobnie powinieneś ograniczyć dziedziczenie klas na rzecz ich kompozycji.

Sprawdź ten wpis

Command-Query Separation (CQS)

Command-Query Separation, czyli zasada o rozdzielaniu zadań metod tak, aby były jedynie komendami lub zapytaniami. Jeżeli Twoja metoda realizuje logikę i zwraca wyniki, lub podczas pobierania danych wykonuje side taski, to łamie ona CQS.

Sprawdź ten wpis

Prawo Demeter (The Law of Demeter)

Omawiam dzisiaj mało znaną zasadę, której stosowanie skutkuje posiadaniem łatwo utrzymywalnego i testowalnego kodu. Mowa o prawie demeter, które w najprostszym ujęciu zakłada, że obiekty powinny operować jedynie na najbliższym im otoczeniu.

Sprawdź ten wpis

Autor wpisu:

Gabriel Ślawski

Fanatyk czystego i prostego kodu. Zwolennik podejść DDD oraz Modular Monolith. Na codzień pracuje jako programista i architekt. Po godzinach spełnia się w projektach open source, udziela się na blogach oraz czyta książki o kosmosie i astrofizyce.